ÇİBÖREK DESTANI

Ataydan kalgan bizge: Etli, maylı, kamuraş.

Atadan kalmış bize etli yağlı hamuraşı
Köbetemen katlama, lakşa, cantık, tataraş,

Köbete ile katlama,lakşa,cantık,tataraşı
Sarıburma, kalakay, kavurma börek, ummaç,

Sarburma,kalakay,kavurmabörek,ovmaç
Şilter, salma, irimçik, tabak börek, bazlamaç,

Şilter,salma,ekşimik,tabakbörek,bazlama
Kurma cemiş, kesmeçe, ögüz börek, kıygaça...

Kırmayemiş,kesmece,öküzbörek,kıygaşa
Saysan pitiralmazsın, adlarını yıllarca!...

Saysan bitiremezsin adlarını yıllarca
En başında bularnın kele kutlu çibörek!...

En başında bunların gelir kutlu çibörek
Yüzyıllardan biyakka, bularman katkan süyek,

Yüzyıllardan bu yana bunlarla sertleşmiş kemik
Miyimizge işlegen, kündük buman kesilgen,

Beynimize işlemiş, göbek bunla kesilmiş
Kan bularman koyurgan, hep bularman ösülgen...

Kan bunlarla koyulmuş, hep bunlarla büyünmüş
Bıydaynı biz tapkanmız; Kamuraş baş aşımız.

Buğdayı biz bulmuşuz, hamuraşı baş yemeğimiz
Aşagansayın bonu, ösetura yaşımız;

Yedikten sonra bunu büyür gençlerimiz
Bala, çaga, kalkımız sağlam, akıllı bola,

Çoluk çocuk, halkımız sağlam akıllı olur
Ne iş körse boldurmay, gene de küçlü kala.

Ne iş görse yapamaz genede güçlü kalır
Kayaktan kelse balam bir çibörek kokusu,

Nereden gelse oğlum bir çibörek kokusu
Uyaklarda yaşaydır bir Kırım korantası.

O yanlarda yaşıyordur bir kırım ailesi
(Kırımlı) man (çibörek) ayrılmay birbirinden;

Kırımlı ile çibörek ayrılmıyor birbirinden
Kırımlılıktan çıka ayrılsa çibörekten.

Kırımlılıktan çıkar ayrılırsa çibörekten
Kaysı kız bilmiy bolsa çibörek yasamaga.

Hangi kız bilmiyorsa çibörek yapmayı
Soramaylar, almaylar anaylar caşlarına.

Sormazlar,almazlar anneler delikanlılarına
Keçse çibörek sözü,köz u yakka aylanır,

Geçse çibörek sözü göz o yana döner
Kursak çalışabaşlar, avuz suyu çıbırır.

Mide çalışmaya başlar ağız suyu akar

Çibörek pişirmege keldi ya endi sıra:

Çibörek pişirmeye geldi ya artık sıra
Aşkanada cayuvnu cay konanın astına;

Mutfakta yaygıyı yay yastağacın altına
Un, suv, tuzunu karıştır, ölçülü bas kamurnu,

Un, su, tuzunu karıştır, ölçülü bas hamuru
Kulak memesi dayın bolmalı cımşaklığı.

Kulak memesi gibi olmalı yumuşaklığı
Kesmeçe, kıygacaday bolmaz açtılgan undan

Kesmece, kıygaşa gibi olmaz mayalı undan
Katlama, şilterdayın açıtılmagan undan.

Katlama, şilter gibi mayalanmamış undan
Yasalır hep çibörek. Bala cumurtugunday

Yapılır hep çibörek, çocuk yumruğu gibi
Ya kaz cumurtkasınday kamurlarnı kesekoy;

Veya kaz yumurtası gibi hamurları kesiver
Unga bula, konaga un serp te cabışmasın.

Una bula, yastağaca un serp te yapışmasın
Al koluna oklavnı, tögerek aç her birin.

Al eline oklavayı, yuvarlak aç her birisini
En bir süyem bolmalı, kalınlık koy terisi,

Eni bir sele(küçükkarış) olmalı, kalınlığı koyun derisi
İnce bolsa teşilir, kalın bolsa kalır çiy.

İnce olursa delinir, kalın olursa kalır çiğ
Bolsun eki kapımlık, yasalmalı kiçkene.

Olsun iki yutumluk, yapılmalı küçücük
Alayının boyu da uymalı birbirine.

Hepsinin boyu da uymalı birbirine

Etin bolmasın balam, arık, semiz, çandırdan,

Etin olmasın oğlum, zayıf,şişman, çandırdan
Bolsun süt danasından, az maylı boş büyürden.

Olsun süt danasından, az yağlı boş böğürden
Sölü hiç alınmagan, cangı kıygan kıymanı.

Suyu hiç akmamış yeni kıyılmış kıymayı
Karıştır tuz bübermen, unutma bol sogannı.

Karıştır tuz biber ile unutma bol soğanı
Al bir kaşık kıymadan, sal kamurnun içine;

Al bir kaşık kıymadan, koy hamurun içine
Yarımayday ettirip cap yarısın üstüne...

Yarım ay gibi yapıp kapat yarısını üstüne
Bir ekiçik nasip sal, capkan çetin kes, bastır.

Bir ikicik nasip koy, kapattığın tarafı kes bastır
Çoyun kazan içinde ocakta may da azır

Çöven kazan içinde ocakta, yağda hazır
Mayın kaynak bolmalı; eksik bolmasın sakın

Mayın kaynak olmlı,eksik olmasın sakın
Eki yüz dereceden. Avur bolur son aşın.

İkiyüz dereceden, ağır olur yoksa aşın
İlk pişkenni sen aşa, maynı sık sık deniştir;

İlk pişeni sen ye, yağını sık sık değiştir
Son pişkenge karama; başkasına avuştur.

Son pişene bakma, başkasına yollayıver
May kokusu da üyge cayılmasın dep aytsan,

Yağ kokusu da eve yayılmasın dersen
Aruv çeksin çagarak, tıkanmazsın kokudan.

İyi çeksin bacak tıkanmazsın kokudan
Kamurnu al, kazanga sal bir çetten akırtın,

Hamuru al, kazana koy bir yandan ağırca
Şır şır etip şırıldap pişebaşlar kamurun.

Şır şır yapıp şırıldayıp pişmeye başlar hamurun
Bir ekilep köbdürüp kaynat. biraz üyrülsün,

Bir ikileyip köpürtüp kaynat biraz üyrülsün
Kızarganda tap sonu mına pişti baş aşın.

Kızardığında ta sonu işte pişti baş yemeğin
Şilter, uklum, salmaday çıgarılmaz çolpuman,

Şilter,lokum, salma gibi çıkarılmaz kepçe ile
Kaşık ya da maşaman almalısın kazandan.

Kaşık yayda maşa ile almalısın kazandan
Üy savutnun içine, sal tögerek konaga,

Yığ kabın içine, koy yuvarlak yastağaca
Körünmesin üyümden kim otursa aldına.

Görünmesin yığımdan kim otursa önüne
Toplaşsın korantamız endi kona başına,

Toplaşsın ailemiz artık sofra başına
Son, sıraman otursun, herkes karap yaşına.

Sonra sıra ile otursun herkes bakıp yaşına
(Pismillâ!) dep başlasa kartımız aşamaga,

Bismillah deyip başlasa yaşlımız yemeye
Başlar alay kollar da savutka uzanmaga;

Başlar bütün eller de kaba uzanmaya
Kimse bir şiy konuşmaz, ortaga bir lap aytmaz;

Kimse bir şey konuşmaz, ortaya bir laf söylemez
Bir kol kalabalığı körünür, hiç toktamaz,

Bir kol kalabalığı görünür, hiç durmaz
Avuzlarman savutnun arasında katalar,

Ağızlar ile kabın arasında katalar
Kol işler, avuz oynar, tamaklar da cutarlar,

El işler, ağız oynar damaklar da yutarlar
Sorpasını çıbırtmay ekiçik tür, bir katla;

Suyunu akıtmadan ikiye dür, bir katla
Cıllı cıllı aşayber, çatal pıçak kullanma:

Sıcak sıcak yiyiver, çatal bıçak kullanma
Birin calma, birin cut, birin kolda azır tut;

Birini çiğne, birini yut birini elde hazır tut
Tirkelsin artlartından, hiç toktamay çayna, cut.

Tirkelsin artlarından, hiç durmadan çiğne yut
Cıyrık bolsan toymazsın, aç turarsın sopradan.

Çekinik olursan doyamazsın, aç kalkarsın sofradan
Tapkanda aşa balam, peşman bolma sonradan.

Bulduğunda ye oğlum, pişman olma sonradan
Kertme turşusu, katık ya cazmaman tokmakla;

Ahlat turşusu, yoğurt veya ayran ile tokmakla
Art artına aşeyber, kursak algaçı aşa.

Ardı ardına yiyiver, kursak alana kadar ye
Kasta bolsan toktama sakın tokuzlamadan;

Hasta ise durma sakın dokuzlamadan
Avursunur son rızkın, tabalmazsın kıdırsan.